Ilısu Barajı ve HES

Mardin'de bulunan Ilısu Barajı ve HES; 1.208,60 MWe kurulu gücü ile ortalama 667.863 kişiye düşen tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

Ilısu Barajı ve HES Mardin'in Dargeçit ilçesinde Dicle Nehri üzerindedir. Kamuya ait olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilen santral 1.208,60 MWe kurulu gücü ile Türkiye'nin 16. Mardin'in ise en büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye'nin 4. büyük Hidroelektrik Santrali'dir. Ilısu Barajı ve HES ortalama 2.425.679.356 kilovatsaat elektrik üretimi ile 667.863 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu (konut, sanayi, metro ulaşımı, resmi daire, çevre aydınlatması gibi) tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılayabilir. Ilısu Barajı ve HES sadece konut elektrik tüketimi dikkate alındığında ise 812.079 konutun elektrik enerjisi ihtiyacını karşılayabilecek elektrik üretimi yapmaktadır.

Mardin ve Şırnak il sınırlarında Dicle Nehri üzerinde yapım çalışmaları devam eden Ilısu Barajı 1200 MW'lık kurulu gücü ile Türkiye'nin 4. büyük hidroelektrik santrali olacaktır.

ELEKTRİK ÜRETİMİ
Barajda elektrik üretimi 125 metre brüt, 118,4 metre net düşüden düşürülecek suyun enerjisi ile sağlanacaktır. 6 adet 200 MW kapasiteli türbinin olacağı Ilısu Barajı projesinde yıllık 3 milyar 833 milyon kilovatsaat elektrik enerjisi üretilmesi planlanmaktadır. Baraj, bu üretim miktarı ile 2016 yılı elektrik tüketim verilerine göre Türkiye elektrik enerjisi ihtiyacının yüzde 1,39'unu karşılayabilecektir.

İNŞAAT
Cengiz İnşaat tarafından yapımı devam eden baraj için şirketin internet sitesinde yapım bedeli 875 milyon avro olarak belirtilmiştir. DSİ tarafından Cengiz İnşaat'a yaptırılan baraj tamamlandığında EÜAŞ tarafından işletilecektir.

İSTİMLAK
Baraj Gölü altından önemli kültür hazinelerinden Hasankeyf başta olmak üzere birçok yerleşim yeri ve tarımsal arazi su altında kalacaktır. Yapılan açıklamalara göre baraj altında kalacak gayrimenkul sahiplerine yaklaşık 1 milyar TL'den fazla istimlak bedeli ödenecektir.

Diyarbakır, Batman, Siirt, Şırnak ve Mardin il sınırları içerisinde yer alan 199 yerleşim alanı (1 ilçe merkezi, 4 belde, 95 köy ve 99 mezra) barajda su tutulmasıyla birlikte kısmen ya da tamamen etkilenecektir. 2005 yılı Mart-Nisan aylarında yapılan çalışmada 52 bin 423 kişinin projeden etkileneceği hesaplanmıştır.

TERÖRE ETKİSİ
Su tutulmasıyla beraber 43.902 dekar alan sular altında kalacaktır. Barajın yapımı ile terör örgütü PKK'nın bazı geçiş yollarının kapanacağı ayrıca örgütün bazılarını dönem dönem kullandığı bin kadar mağaranın da sular altında kalacağı açıklanmıştır.

Kronoloji

• 19.05.2020 : 200 MW kapasiteli 1. ünite devreye alınarak Ilısu Barajı'nda elektrik üretimi başladı.
• 11.11.2019 : Ağustos ayı içerisinde su tutulmaya başlanmasıyla baraj gölünde biriken su miktarı 600 milyon metreküpe ulaştı. Baraj gölünün tamamı 10,5 milyar metreküp su depolama kapasitesine sahiptir.
• 15.08.2019 : Ilısı Barajı'nda su tutulmaya başlandı
• 01.04.2017 : Ilısu Barajı'nda su tutulmasıyla beraber baaj suları altında kalacak Hasankeyf ilçesinin yeniden yerleşim alanı inşaatının 2018 yılı ortalarında tamamlanabileceği, su tutma işlemine de bu tarihten sonra geçilebileceği açıklandı. Yeniden yerleşim alanı çalışmaları kapsamında 700 konut ile sosyal ve kültürel alanlar inşa ediliyor.
• 28.11.2016 : Devlet Su İşleri (DSİ) 16. Bölge Müdürü Ali Fuat Eker, Ilısu Barajı inşaatında yüzde 85 gerçekleşme seviyesine ulaşıldığını açıkladı.
• 14.10.2016 : Ilısu Barajı'nda su tutulması sonucu baraj gölü altında kalacak yolların rölekasyonu projesi kapsamında bazı taşınmazların acele kamulaştırılmasına karar verildi. İlgili Resmi Gazete yayını